Kończymy prace nad Kompletną Propozycją Projektu pn. „WŁOCŁAWEK - MIASTO NOWYCH MOŻLIWOŚCI. Tutaj mieszkam, pracuję, inwestuję i tu wypoczywam”, w ramach Programu „Rozwój lokalny”, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014 – 2021. Nowa Ścieżka Rozwoju dla Włocławka powstała wspólnie z użytkownikami miasta, w wyniku szerokich konsultacji z przedstawicielami mieszkańców, instytucji, organizacji pozarządowych oraz osobami o szczególnych potrzebach. Wspólnie określiliśmy wizję naszego miasta: Włocławek 2050 – Miasto Rozwoju poprzez Dialog i cele, za pomocą których chcemy ją zrealizować:
Cel 1. Miasto dialogu i działań społecznych – łączące pokolenia - aktywizujące społecznie, budujące wzajemne relacje oparte na lokalnej historii i tradycji regionu, miasto dostępne i bezpieczne, wykorzystujące swoje potencjały i tworzące własną markę, rozpoznawalne w regionie i kraju.
Cel 2. Miasto kompaktowe – skrojone na miarę mieszkańców - będące alternatywą dla metropolii – ograniczające ruch samochodowy, a jednocześnie dobrze skomunikowane wewnętrznie i zewnętrznie, miasto czyste i zielone, dbające o zdrowie mieszkańców, zapewniające możliwość kreacji i rozwoju wszystkich grup, w tym młodzieży, dostępność usług społecznych, mieszkań adekwatnych do potrzeb i możliwości, szeroką ofertę instytucji kultury, a także witalne, tętniące życiem śródmieście.
Cel 3. Miasto silne gospodarczo – bazujące na dobrze wykwalifikowanej we włocławskich szkołach i uczelniach kadrze pracowniczej, oparte na dialogu przedsiębiorców i uczelni, przychylne przedsiębiorcom w każdym wieku, a także rozwijające aktywną turystykę, jako gałąź gospodarki.
Działania zawarte w projekcie, których zakres wynika ze zdiagnozowanych problemów i potrzeb rozwojowych miasta, w najszerszy możliwy sposób uwzględniają propozycje zgłoszone na Kartach Pomysłu. Dzięki zaangażowaniu mieszkańców, w ciągu niespełna miesiąca wpłynęło ponad 100 propozycji projektów, obejmujących swoim zakresem m.in. działania infrastrukturalne, środowiskowe, aktywizujące lokalną społeczność, działania z zakresu dostępności dla osób o szczególnych potrzebach, czy kreujące pozytywny wizerunek miasta. Po weryfikacji ich pod kątem formalnym i merytorycznym przez zespoły złożone z przedstawicieli komórek merytorycznych Urzędu Miasta oraz jednostek, niektóre z pomysłów zostały odrzucone ze względu niespełnianie kryteriów wyboru, a inne połączone w większe działania. Ostatecznie Plan Rozwoju Lokalnego obejmuje 9 działań podstawowych, które będą możliwe do zrealizowania dzięki tzw. Funduszom Norweskim, oraz 9 działań uzupełniających, finansowanych ze środków własnych miasta i środków zewnętrznych. Poniżej przedstawiamy ich zakres, zgodnie z wyznaczonymi celami:
Cel 1. Miasto dialogu i działań społecznych – łączące pokolenia:
Działanie PODSTAWOWE: Włocławek jako miasto współdziałania i budowania więzi społecznych - obejmuje przedsięwzięcia odpowiadające na problem zanikania więzi społecznych i niskiego poziomu tożsamości lokalnej. W celu aktywizowania i integracji lokalnej społeczności zaproponowano szereg imprez plenerowych uwzględniających potrzeby i zainteresowania mieszkańców w każdym wieku. W działania społecznościowe włączono także, jako partnera w Projekcie, Chorągiew Kujawsko – Pomorską Związku Harcerstwa Polskiego Hufiec Włocławek. Jego przedstawiciele będą organizatorami zajęć stacjonarnych i terenowych, włączających i aktywizujących seniorów, dzieci i młodzież. W celu zorganizowania nowej przestrzeni służącej do szeroko pojętej integracji społecznej, budowania relacji, działanie obejmuje także opracowanie dokumentacji technicznej na potrzeby utworzenia parku na terenie Grzywna.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Działania społeczne i infrastrukturalne aktywizujące mieszkańców Włocławka - składa się z przedsięwzięć, w ramach których powstanie przestrzeń do budowania relacji, przebudowana przez partnera w Projekcie - Chorągiew Kujawsko – Pomorską Związku Harcerstwa Polskiego Hufiec Włocławek, w której prowadzone będą zajęcia dla społeczności lokalnej w każdym wieku. Ponadto utworzony zostanie nowy park na terenie Grzywna, przy osiedlu mieszkaniowym dotychczas pozbawionym takiej przestrzeni. W celu poprawy sytuacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym powstanie całodobowe centrum wsparcia dla osób w kryzysie (dla osób borykających się z problemem alkoholowym oraz ich rodzin), a także powołani zostaną Latarnicy społeczni, których zadaniem będzie szerokie wsparcie mieszkańców obszaru rewitalizacji w codziennych problemach, w ich miejscu zamieszkania.
Działanie PODSTAWOWE: Kreowanie pozytywnego wizerunku miasta - obejmuje przedsięwzięcia, których realizacja zmienić ma sposób postrzegania miasta, zarówno przez mieszkańców, jak i na zewnątrz. W tym celu zaplanowano profesjonalną, kampanię wizerunkową wykorzystującą szeroki wachlarz narzędzi i technik marketingowych. Planowana jest także organizacja we Włocławku Festiwalu Wisły - kilkudniowej imprezy odbywającej się w połowie sierpnia na 60-kilometrowym odcinku rzeki Wisły od Włocławka do Torunia, nawiązującej do historii, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego rzeki. Szansą dla rozwoju Włocławka jest wykorzystanie potencjału rekreacyjno - turystycznego związanego z położeniem nad Zalewem Włocławskim. Jego aktywizacja uwzględniać będzie współpracę międzygminną, pobudzanie aktywności przedsiębiorców i mieszkańców, wykreowanie i promowanie wspólnego produktu turystycznego przez udział w targach turystycznych i wydarzeniach branżowych. W odpowiedzi na zgłaszany przez młodzież brak dedykowanej oferty rozrywkowej, zakłada się organizację 4 edycji 2-dniowej imprezy plenerowej „Weekend Młodych”, jako wydarzenia integrującego obszary, w których młodzi wykazują aktywność.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Kreowanie pozytywnego wizerunku miasta - jest dopełnieniem działania podstawowego i przewiduje rozbudowę infrastruktury sportowo – rekreacyjnej na Zalewie Włocławskim oraz utworzenie Interaktywnego Centrum Fajansu, w zabytkowym budynku, zlokalizowanym w obszarze rewitalizacji miasta. Obie inwestycje w swoich założeniach projektowych bazują na istniejących potencjałach: Zalewie Włocławskim oraz sięgającej 1873 roku tradycji produkcji włocławskiego fajansu. Działania są jednocześnie odpowiedzią na zdiagnozowane problemy wpływające na utrwalany negatywny wizerunek miasta, wynikający m.in. z niskiego poziomu tożsamości lokalnej. Realizacja powyższych działań ma służyć pozytywnej rozpoznawalności miasta i jego rozwojowi gospodarczemu poprzez wykorzystanie potencjałów wynikających z położenia nad rzeką Wisłą, Zalewem Włocławskim, wśród lasów i jezior, a także tradycji produkcji włocławskiego Fajansu.
Cel 2. Miasto kompaktowe – skrojone na miarę mieszkańców:
Działanie PODSTAWOWE: Przestrzeń miejska dostępna dla wszystkich (działania z zakresu dostępności osób o szczególnych potrzebach) - odpowiada na problem niskiego poziomu przystosowania przestrzeni miasta dla osób o szczególnych potrzebach, w tym z niepełnosprawnościami. Obejmuje przedsięwzięcia, w ramach których zaprojektowane i urządzone zostaną dwa ogólnodostępne, sensoryczne place zabaw dla dzieci z niepełnosprawnościami, zlokalizowane na dwóch osiedlach mieszkaniowych: Śródmieściu oraz Zazamczu. Ponadto w różnych lokalizacjach na terenie miasta zamontowane zostaną płytki aktywne, wykorzystujące System Fakturowych Oznaczeń Nawierzchniowych – FON przy przejściach dla pieszych i przystankach, w celu zwiększenia orientacji przestrzennej i bezpieczeństwa w komunikacji drogowej osób mających problem ze wzrokiem. Obniżone zostaną również krawężniki przy przejściach dla pieszych w wybranych ciągach komunikacyjnych, mające na celu ułatwienie poruszania się osobom niepełnosprawnych w szczególności na wózkach inwalidzkich.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Przestrzeń miejska dostępna dla wszystkich (działania z zakresu dostępności osób o szczególnych potrzebach) - obejmuje dwa przedsięwzięcia. Jedno z nich stanowi kontynuację działań z zakresu szeroko rozumianej dostępności przestrzeni miejskiej, poprzez budowę wyniesionych peronów, nie wyodrębnionych geometrycznie zatokami autobusowymi, które w znaczący sposób ułatwią korzystanie z komunikacji miejskiej osobom z wszelkimi dysfunkcjami, w tym narządów ruchu. Drugie z przedsięwzięć obejmuje zakup zeroemisyjnego busa do przewozu osób niepełnosprawnych na potrzeby wykonywania usługi door – to - door, planowany do realizacji przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. Zakres zaproponowanych działań poprawiających dostępność komunikacyjną i infrastrukturalną w mieście jest odpowiedzią na postulaty środowisk osób niepełnosprawnych, zgłaszane zarówno podczas spotkań konsultacyjnych z przedstawicielami organizacji pozarządowych oraz osobami w wieku senioralnym, jak i w wyniku ankiety przeprowadzonej wśród osób ze szczególnymi potrzebami.
Działanie PODSTAWOWE: Wyższa jakość przestrzeni, w tym zdegradowanej części miasta - obejmuje przedsięwzięcia stanowiące odpowiedź na zidentyfikowane problemy w zakresie jakości przestrzeni miejskiej, w tym małej ilości zieleni w centrum i na osiedlach oraz zdegradowanej tkanki miejskiej śródmieścia. Przewiduje się utworzenie trzech niewielkich parków kieszonkowych – przestrzeni wypoczynkowych z zielenią wysoką, oświetleniem i meblami miejskimi oraz likwidację istniejącej przeszkody komunikacyjnej przez wybudowanie elementu łączącego ciąg pieszo – rowerowy w Parku im. H. Sienkiewicza z istniejącą promenadą na Bulwarach im. Marszałka J. Piłsudskiego.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Pobudzenie społeczno – gospodarcze zdegradowanej części miasta - zakłada szereg przedsięwzięć mających na celu zmianę wizerunku zdegradowanej zabudowy historycznego centrum miasta, która obecnie negatywnie wpływa na jego atrakcyjność gospodarczą. Przewiduje się utworzenie „zielonego korytarza” biegnącego przez zabudowę śródmiejską, woonerfu na dawnej głównej ulicy miasta, nową aranżację Starego Rynku, oraz przebudowę i nadanie nowych funkcji trzem nieruchomościom w obszarze rewitalizacji.
Działanie PODSTAWOWE: Przyjazne środowisku rozwiązania transportowe - obejmuje aktualizację Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP), wytyczenie ścieżek rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz rozbudowę systemu ITS (Inteligentny System Transportowy). Jego celem jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery i promowanie korzystania z alternatywnych środków transportu.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Przyjazne środowisku rozwiązania transportowe - obejmuje kontynuację rozbudowy infrastruktury rowerowej, modernizację oświetlenia ulicznego w celu doświetlenia przejść dla pieszych znajdujących się w najbardziej newralgicznych punktach miasta, montaż komfortowych, zielonych przystanków autobusowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa w granicach miasta poprzez rozbudowę sieci monitoringu na wjeździe do Włocławka.
Działanie PODSTAWOWE: Ekologia dla Włocławka - stanowi odpowiedź na zdiagnozowany problem niskiej świadomości ekologicznej wśród mieszkańców Włocławka. Działanie obejmuje przebudowę i wyposażenie budynku zlokalizowanego w bezpośrednim sąsiedztwie Parku im. H. Sienkiewicza, z przeznaczeniem na Centrum Edukacji Przyrodniczo-Ekologicznej oraz zagospodarowanie przyległego terenu na ogród ekologiczny. W przebudowanym zabytkowym obiekcie prowadzone będą szkolenia i działania informacyjno – edukacyjne dla dzieci i młodzieży szkolnej oraz innych mieszkańców miasta podnoszące ich świadomość w zakresie szeroko rozumianej ekologii.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Ekologia dla Włocławka - obejmuje przedsięwzięcia, których realizacja ma wpłynąć na poprawę jakości powietrza i dostępu do sieci ciepłowniczej w centrum miasta. Przewiduje się zastosowanie sieci OZE na terenie miasta, poprzez montaż instalacji na budynkach użyteczności publicznej, jak również budowę dwóch farm fotowoltaicznych, które produkować będą energię elektryczną na potrzeby instytucji miejskich. Ponadto planuje się budowę osiedlowej sieci ciepłowniczej wraz z przyłączami cieplnymi i montażem indywidualnych węzłów cieplnych w istniejących budynkach opalanych paliwem stałym.
Działanie PODSTAWOWE: Budownictwo mieszkaniowe - przewiduje przedsięwzięcia odpowiadające na problemy miasta w zakresie postępującego spadku ludności (m.in. w wyniku suburbanizacji) i niskiej dostępności mieszkań odpowiadających potrzebom i możliwościom różnych grup społecznych. Działanie obejmuje opracowanie dokumentacji budowlanej dla czterech budynków mieszkalnych wielorodzinnych wraz z zagospodarowaniem terenu. Dwa z nich powstaną w obszarze rewitalizacji, czyli w ścisłym centrum, dwa w pobliżu ścisłego centrum miasta. Ponadto przewiduje się uzbrojenie w niezbędną infrastrukturę terenu 2,65 ha na cele budownictwa jednorodzinnego.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Budownictwo mieszkaniowe - przewiduje realizację prac budowlanych w zakresie czterech budynków mieszkalnych wielorodzinnych wskazanych w działaniu podstawowym. Działanie realizowane będzie przez spółkę komunalną Miejskie Budownictwo Mieszkaniowe Sp. z o.o.
Cel 3. Miasto silne gospodarczo
Działanie PODSTAWOWE: Aktywizacja społeczno – zawodowa mieszkańców, w tym młodzieży - obejmuje przedsięwzięcia odpowiadające na zidentyfikowane problemy miasta w zakresie wysokiej stopy bezrobocia, głównie osób trwale bezrobotnych o niskich kompetencjach, a także zbyt niskiej aktywności zawodowej i gospodarczej młodych ludzi, a co za tym idzie braku sukcesji pokoleniowej dla włocławskich firm. Zaplanowano powołanie międzyinstytucjonalnego zespołu, którego zadaniem będzie wypracowanie skutecznych mechanizmów aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców miasta w oparciu o opracowaną w tym celu analizę socjologiczną. W ramach kolejnych przedsięwzięć przewidziano szkolenia dla nauczycieli z zakresu prowadzenia lekcji przedsiębiorczości, szkolenia dla uczniów oraz ich wizyty studyjne u lokalnych pracodawców, a także zakup wyposażenia i przeszkolenie nauczycieli w zakresie prowadzenia lekcji programowania wśród najmłodszych. Ma to na celu zachęcenie młodzieży do podejmowania inicjatyw gospodarczych, a także rozwijanie zainteresowań i aktywnych postaw wśród najmłodszych.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Aktywizacja społeczno – zawodowa mieszkańców - przewiduje realizację zadania w zakresie reintegracji społecznej grupy około 150 mieszkańców Włocławka, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, będących w wieku aktywności zawodowej i korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. Głównym założeniem jest koncentracja na możliwościach, umiejętnościach, predyspozycjach, preferencjach i potrzebach każdej z tych osób. Celem zaproponowanych działań jest aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych.
Działanie PODSTAWOWE: Wsparcie i promocja lokalnej gospodarki - odpowiada na problemy w zakresie rozwoju gospodarczego miasta, związane ze spadkiem liczby młodych i wykształconych mieszkańców oraz niskim poziomem przedsiębiorczości i chęci do dalszego rozwoju osobistego i zawodowego. Zakres działania dotyczy systemowego wzmocnienia potencjału lokalnych przedsiębiorców, w tym kompetencji i wsparcia dla sukcesji w firmach rodzinnych. To proces wzmocnienia lokalnego biznesu poprzez szeroki wachlarz usług doradczych, warsztatów i szkoleń, a także budowanie przyszłych kadr lokalnych młodych przedsiębiorców. Przewiduje się również realizację programu edukacyjnego umożliwiającego prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych związanych z ofertą edukacyjną Państwowej Uczelni Zawodowej, jako Partnera, zajęć edukacyjnych dla młodzieży w zakresie wzmacniania kluczowych kompetencji, w tym prowadzenie zdalnych kursów tematycznych z wybranych obszarów nauki. Dodatkowo zakłada się organizację kilku edycji wydarzeń plenerowych ukierunkowanych na wzmocnienie potencjału lokalnych producentów, głównie branży rolno – spożywczej, poprzez zapewnienie regularnego dostępu do świeżych, dobrej jakości produktów spożywczych bezpośrednio od ich producentów. Ma to na celu wzrost świadomości mieszkańców na temat lokalnych produktów i korzyści z krótkich łańcuchów dostaw, jak również promocję miasta, kultury i tradycji regionu.
Działanie UZUPEŁNIAJĄCE: Wsparcie lokalnej gospodarki – zakłada się kontynuację działań realizowanych poprzez Włocławskie Centrum Biznesu na rzecz lokalnych przedsiębiorców, tj.: działania promujące lokalnych przedsiębiorców ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców ze Śródmieścia oraz ofertę zaawansowanych usług doradczych, szkoleniowych dla biznesu i inkubacji. W ramach działania uwzględniono propozycje Państwowej Uczelni Zawodowej, jako Partnera w projekcie, dot. rozbudowy obiektów dydaktycznych Instytutu Nauk o Zdrowiu wraz z ich wyposażeniem w wysokiej jakości sprzęt oraz rozwoju przedsiębiorczości akademickiej wśród kadry akademickiej oraz studentów i absolwentów PUZ we Włocławku w celu stworzenia warunków umożliwiających komercjalizację badań naukowych, prac rozwojowych, know-how na rzecz lokalnej gospodarki oraz zacieśnienie współpracy przedsiębiorców z kadrą akademicką PUZ.
Aby sprostać założonym celom, niezbędna jest sprawna, dobrze zarządzana administracja, dostosowana do potrzeb klientów i umożliwiająca prowadzenie skutecznej polityki rozwoju. W tym celu, w ramach Nowej Ścieżki Rozwoju opracowany został Program Rozwoju Instytucjonalnego. Cele zdefiniowane w PRI są odpowiedzią na zdefiniowane problemy i potrzeby, przy wykorzystaniu istniejącego potencjału, wypracowane w ramach szeregu spotkań poświęconych planowaniu rozwoju instytucjonalnego.
Cel ogólny został zdefiniowany jako: Kompetentna i otwarta na rozwój administracja Włocławka, będąc oczekiwanym społecznie i instytucjonalnie kierunkiem zmian w funkcjonowaniu administracyjnym JST, jako miejsca przyjaznego i nastawionego na współpracę i współdecydowanie z interesariuszami o przyszłości miasta, przy zapewnieniu kompatybilności działań z Planem Rozwoju Lokalnego. Oczekiwany stan rozwoju instytucjonalnego zostanie osiągnięty za pomocą realizacji trzech Celów strategicznych:
Sprawny samorząd gotowy do strategicznego i operacyjnego zarządzania rozwojem miasta
Wyższa jakość usług publicznych świadczona przez kompetentną kadrę.
Przejrzysta i partnerska administracja lokalna.
Zakłada się interwencję w strukturę organizacyjną jednostki oraz w system zarządzania ryzykiem, planowaniem strategicznym i finansowym. W ramach działania I: Skuteczne zarządzanie strategiczne i operacyjne rozwojem miasta zaplanowano 6 przedsięwzięć usprawniających wewnętrzne działanie Urzędu. Planuje się poprawę jakości i dostępności świadczonych usług publicznych poprzez usprawnienie systemu zarządzania zasobem ludzkim, rozwój kompetencji i umiejętności pracowników oraz rozszerzenie zakresu funkcjonalności jednostki o dostosowanie jej do osób ze szczególnymi potrzebami.
Działanie II. Zwiększenie zdolności instytucjonalnych Urzędu Miasta i jednostek organizacyjnych oraz Działanie III. Doskonalenie jakości usług publicznych zakładają: zmianę systemu zarządzania pracownikami oraz rozwój kompetencji urzędników, a także rozwój usług społecznych i poprawę bezpośredniej obsługi klientów ze szczególnymi potrzebami. Jako przedsięwzięcie uzupełniające wskazano przygotowanie Aplikacji integrującej usługi miejskie – Platforma miejska, której założeniem jest umożliwienie komunikacji mieszkańców ze wszystkimi usługami oferowanymi w sposób elektroniczny przez miasto.
Ostatnim filarem działań ukierunkowanych na zmianę w funkcjonowaniu instytucjonalnym jednostki jest interwencja w obszar dotyczący przejrzystości, partnerstwa i aktywności społecznej poprzez rozbudzenie wśród mieszkańców aktywności i zaangażowania w procesy wyrażania opinii i współdecydowania o kierunkach rozwoju miasta.
Działanie IV. Budowanie społeczeństwa obywatelskiego i współpracy partnerskiej zakłada pobudzenie partycypacji społecznej oraz wzrost potencjału organizacji pozarządowych.
Wytyczona wspólnie z użytkownikami miasta Nowa Ścieżka Rozwoju, stanowić będzie kierunek działań rozwojowych miasta na przyszłe lata, który znajdzie swoje odzwierciedlenie w aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Włocławek.